Actueel

Anders kijken naar depressie

wo 19 sep 2018

De psychische stoornis depressie spookt door de samenleving en is volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de voornaamste invaliderende ziekte ter wereld. Dat depressie invalideert betwist jonge doctor Bert van den Bergh niet. Wel trekt hij de dominante opvatting van depressie in twijfel. Termen als ‘ziekte’ en ‘stoornis’ noemt hij misplaatst. Maar hij bepleit vooral dat we depressie niet zozeer moeten zien als extreme somberheid of geremdheid: depressie is een existentieel isolement. Een niet goed afgestemd zijn op de samenleving.

Depressie als individuele ervaring
De auteur zoomt in zijn proefschrift in op depressie als individuele ervaring. De hoofdthese is dat de zogenaamde ‘depressie-epidemie’ getuigt van het problematische karakter van die subjectiviteit. Van den Bergh ziet de depressieve stoornis niet als extreme somberheid of geremdheid,  maar vooral als existentieel isolement.

Depressie is een afstemmingsstoornis
De stemmingsstoornis is een afstemmingsstoornis, en wel op een heel elementair niveau, stelt Van den Bergh. Volgens hem is de oorzaak dat de primaire afstemming bij velen herhaaldelijk en langdurig verstoord is te vinden in de aard van de laatmoderne westerse cultuur en de eisen die deze cultuur aan het individu stelt. De individuele pathologie is evenzeer een sociale pathologie en vraagt erom in haar (cultuurfilosofische) context te worden geplaatst. Dat is waartoe zijn proefschrift een uitvoerige poging onderneemt.

Van den Bergh concludeert: “Van hersenziekte naar participatiestoornis, van individuele pathologie naar sociale pathologie: niet zozeer het individu is ge-stoord maar zijn wereldbetrekking is ver-stoord.”

De gestolen stoornis: Een cultuurfilosofische duiding van de ‘depressie-epidemie’. Promotie Bert van den Bergh. Erasmus Universiteit Rotterdam, 6 april 2018.

Bron: EUR