Actueel

Happiness guilt

di 15 mrt 2022

De zon schijnt, op je werk en privé loopt alles op rolletjes en vanavond ga je gezellig uit eten met iemand die je dierbaar is. Het leven lacht je, kortom, toe. Maar ineens moet je denken aan andere mensen die het nu zwaar hebben, en een schuldgevoel bekruipt je. Hoe ga je met die dubbele gevoelens om?

De laatste tijd gebeuren er fijne dingen in jouw leven, maar bij andere mensen juist nare. Dat raakt jou en maakt dat je je schuldig voelt over jouw geluksgevoel. Je vraagt je zelfs af of je een slecht mens bent met weinig empathie. Herkenbaar? Je bent niet de enige. Er is zelfs een woord voor die dubbele gevoelens: 'happiness guilt'. Mensen die hieraan lijden, voelen zich schuldig over het feit dat ze gelukkig zijn.

Geluk wegstoppen
Een automatische reactie op happiness guilt is dat je probeert je geluk weg te stoppen. Voor jezelf én voor anderen. Je tempert dat blije gevoel in jou door er bijvoorbeeld sombere gedachten tegenover te stellen. Je vertelt die vriend die midden in een scheiding zit maar niet dat jij stapelverliefd bent. En de vriendin die ernstig ziek is, val je niet ‘lastig’ met die mooie reis die je geboekt hebt.

Genieten mag
Toch is dat niet nodig. Je mág namelijk genieten als andere mensen door een nare periode gaan. En je mag je geluksgevoel ook met anderen delen. Het is zelfs beter als je dat doet. Hoe dat zit en hoe je dat aanpakt? Dat maken de volgende inzichten duidelijk.

1. Er is altijd leed
Niet leuk maar wel waar: er is altijd wel ergens leed in de wereld. Soms bij mensen ver(der) weg en soms bij mensen in jouw naaste omgeving. Het is onmogelijk je eigen leven te leiden als je voortdurend bij ieders leed stil moet staan.

2. Een potje geluk bestaat niet
Eigenlijk weet je het wel: als je de lichtpuntjes in je eigen leven negeert, wordt het leven van mensen die het moeilijk hebben daar niet beter van. Het is niet zo dat er ergens een potje geluk is, dat leegraakt voor anderen als jij er een portie voor jezelf uithaalt. Andere mensen worden niet ongelukkiger als jij gelukkig bent.

3. Check het verschil: medelijden versus medeleven
Er bestaat medelijden en medeleven. Als je medelijden hebt, maak jij je het lijden van de ander eigen. Dat maakt jou ongelukkig en de ander heeft er bovendien niets aan. Als je er voor iemand wilt zijn, kun je medelijden beter omzetten in medeleven. Medeleven betekent namelijk dat je iemand steunt waar mogelijk. Dat kan op heel veel manieren, bijvoorbeeld met een luisterend oor, een schouder om op uit te huilen, met geld of door boodschappen voor die persoon te doen.

4. Wat zou jij zelf willen?
Probeer je eens in te leven in de persoon of personen tegenover wie je je schuldig voelt. Hoe zou jij het vinden als iemand zichzelf geen geluk gunt omdat het op dat moment slecht gaat met jou? Zou je dat terecht vinden? Of zou je willen dat de ander doorgaat met zijn of haar eigen leven en juist wél geluksmomentjes ervaart? Waarschijnlijk kies je voor het laatste antwoord. Voor iemand die nu nare dingen meemaakt, is dat niet anders.

5. Emoties kunnen naast elkaar bestaan
Emoties als blijheid, verdriet of wanhoop staan nooit op zichzelf. Het is niet zo dat ze een voor een voorbijkomen en dat we in de tussentijd helemaal geen andere emoties hebben. We kunnen dus meerdere emoties tegelijk hebben. Dat betekent dat je gelukkig kunt zijn en je tegelijkertijd verdrietig kunt voelen over wat een ander overkomt.

6. Jij somber, anderen ook
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen die zichzelf niet toestaan om de mooie dingen in het leven te zien, op den duur daadwerkelijk somber en ongelukkig worden. En als jij somber bent, maak je anderen ook somber. Daar help je je geliefde, ouders, kinderen, vrienden of andere mensen die het nu moeilijk hebben op geen enkele manier mee.

7. Schuldgevoelens maken je ziek
Een ander onderzoek laat zien dat het slecht is voor je fysieke gezondheid als je je (onterecht) schuldig voelt. Dat zit zo: als je schuldgevoelens je belemmeren om te genieten, maakt je lichaam minder immunoglobuline A in je speeksel aan. Dit stofje is essentieel voor je weerstand.

8. Geluk als symbool van hoop en kracht
Mensen die geluk uitstralen, maken de wereld tot een betere plek. Dat geldt ook op kleine schaal: als jij gelukkig bent, voelen de mensen in jouw directe omgeving zich ook prettiger. Maak daarom geluk belangrijker dan ellende. Zelfs als je je zorgen maakt om wat er met andere mensen gebeurt. Zie geluk als een symbool van hoop en kracht. (bronnen: Gezondheidsnet, BBC, ?ResearchGate)